ترکیه، به عنوان مقصد مهاجرت برای افراد فراوان از کشورهای مختلف، از جمله ایران، به دلیل کیفیت برتر آموزش و روابط موثر با اروپا، جایگاه ویژه‌ای برای دانشجویانی که می‌خواهند در ترکیه در سال ۲۰۲۴ تحصیل کنند، دارد. زبان رسمی این کشور ترکی استانبولی است و این امکان وجود دارد که دانشجوها به دو زبان ترکی و انگلیسی تحصیل کنند. این امکانات، مسیر تحصیلی را به یک تجربه هیجان‌انگیز و پرطراوت تبدیل کرده و دانشجویان را به دنیای جدیدی از آموزش عالی می‌برد.
در این راستا، افراد می‌توانند با توجه به شرایط دانشگاه مورد نظر خود، به یادگیری زبان ترکی استانبولی یا انگلیسی بپردازند. تعداد زیادی از دانشجویان بین‌المللی در ترکیه، در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی فعالیت می‌کنند و به علت مقرون‌به‌صرفه بودن دانشگاه‌های دولتی، جذب بیشتری از دانشجویان ایرانی شده است. این امکانات و انگیزه‌ها، ترکیه را به عنوان یک مقصد مطلوب برای ارتقاء تحصیلات و فرهنگ تحصیلی جدید، به تصویر می‌کشد.
با توجه به رتبه‌بندی جهانی، دانشگاه‌های ترکیه جزو 50 دانشگاه برتر جهان قرار دارند و این نشان‌دهنده عملکرد برجسته‌ای در زمینه دسترسی به آموزش با کیفیت است. در ترکیه، بیش از ۲۰۰ دانشگاه فعالیت می‌کنند که این تعداد نشان‌دهنده وفور گزینه‌های تحصیلی مختلف است. می‌توان ادعا کرد که در هر شهر ترکیه حداقل یک دانشگاه در دسترس است .
در میان مزایای تحصیل در کشور ترکیه، موارد زیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند:
1- با توجه به نزدیکی فرهنگی و همچنین پیشینه تاریخی مشترک میان ایران و ترکیه، مهاجران ایرانی در این سرزمین اغلب کمتر احساس غربت می‌کنند. این ارتباط نزدیک و اشتراک در میراث تاریخی، امکان ادغام بیشتری را برای مهاجران ایرانی در فرآیند تطبیق با جامعه ترکیه فراهم می‌سازد.
2- فرهنگ مهمان‌نوازی گسترده در میان مردم ترکیه، زندگی کنار آنان را به یک تجربه لذت‌بخش و پرمحتوا تبدیل می‌کند. این مهمان‌نوازی گفته می‌شود که یکی از ویژگی‌های فرهنگی غنی و ارزشمند ترکیه است که تاثیر بسزایی در ایجاد ارتباطات گرم و محیط دوستانه با مردمان این کشور دارد. بنابراین، زندگی در کنار مردم ترکیه نه تنها یک تجربه فرهنگی، بلکه یک سفر به دنیای پر از ارزش‌ها و انس با دیگران خواهد بود.
3- از لحاظ آب و هوا، ترکیه به وضعیتی بسیار مطلوب دست یافته است، و به همین دلیل، جذابیت بیشتری نسبت به کشورهایی همچون روسیه و کانادا پیدا کرده است. این شرایط آب و هوایی متنوع و دلنشین، به عنوان یکی از عوامل اساسی در افزایش محبوبیت ترکیه به عنوان مقصد مهاجرتی و گردشگری ایفا می‌کند.
4- آموزش با کیفیت و استاندارد: ترکیه با افتخار دانشگاه‌هایی از رتبه برتر و با تاریخچه قدرتمند در زمینه تعلیم و تربیت دارد. این دانشگاه‌ها به دانشجوان فرصتی بی‌نظیر برای به دست آوردن آموزش با کیفیت و به‌روز فراهم می‌کنند، از جمله اینکه تازه‌ترین دانش‌ها و مطالب علمی را در اختیار دانشجویان خود قرار دهند.
5- مدارک دانشگاهی این کشور، با تایید وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران، اعتبار و اعتماد لازم را به دانشجویان ایرانی می‌بخشد.
6- شهرهای ترکیه، به ویژه استانبول و آنکارا، جزئی از تجربه شهری پرجذاب با فرهنگ غنی و گوناگون، همچنین فرصت‌های تفریحی فراوان، هستند. این شهرها با زندگی شبانه پرانرژی، فعالیت‌های هنری و فرهنگی، بازارهای پرآراسته و آثار تاریخی فراوان، تازه‌ترین تجربه‌های شهری را به ساکنان و بازدیدکنندگان خود ارائه می‌دهند.
7- هزینه های تحصیل مناسب: در سال ۲۰۲۴، هزینه‌های تحصیل در ترکیه به عنوان یک مقصد تحصیلی بسیار مقرون به صرفه ، و دارای جذابیت بسیار زیادی شده است . بسیاری از برنامه‌های تحصیلی، از جمله آنهایی که توجه دانشجوان خارجی را جلب کرده‌اند، با هزینه‌های مناسبی ارائه می‌شوند. از دیدگاه مالی، هزینه تحصیل و زندگی در ترکیه در مقایسه با ایران، بسیار مقرون به صرفه‌تر است.
8- در ترکیه، امکان تحصیل در دانشگاه‌ها بدون نیاز به شرکت در کنکور سراسری وجود دارد.
9- فرصت‌های فوق‌العاده برای شرکت در برنامه‌های تبادلی: دانشجویان ترکیه با اینکه از برنامه‌های تبادلی با دانشگاه‌های سراسر جهان بهره‌مند می‌شوند، این امکان را دارند که تحصیلات خود را در کشورهای دیگر بهبود دهند و با فرهنگ‌ها و تجارب متنوعی آشنا شوند.
10- هزینه‌های حمل و نقل، اقامت و تأمین نیازهای روزمره برای مهاجران تحصیلی به دلیل تخفیف‌ها و امکانات ویژه که دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان بین‌المللی در نظر گرفته‌اند، به شدت کاهش یافته و به همین دلیل هزینه‌ها برای آنان بسیار مقرون به صرفه‌تر خواهد بود.
11- پس از فارغ‌التحصیلی، این امکان وجود دارد که دانشجویان به دنبال فرصت‌های شغلی در ترکیه بمانند و تجربه کاری خود را در این کشور گسترش دهند، به خصوص برای کسانی که در حوزه دندانپزشکی در ترکیه تحصیل می‌کنند. ویزای کاری پس از فارغ‌التحصیلی این امکان را به دانشجو می‌دهد تا به راحتی وارد بازار کار ترکیه شده و در حرفه مرتبط با رشته تحصیلی خود فعالیت نمایند.
12- زبان انگلیسی: بسیاری از برنامه‌های تحصیلی در ترکیه به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند، این امر برای دانشجوانی که دارای مهارت‌های زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم هستند، یک افتخار و امکان بیشتر برای مشارکت موفق در تجربه تحصیلی خود به حساب می‌آید.
نکته : یک نکته مهم در رابطه با هزینه تحصیل در ترکیه این است که در صورت انتخاب دانشگاه‌های دولتی، شهریه کمتری نسبت به دانشگاه‌های خصوصی دریافت خواهد شد. به عنوان مثال، برای کسانی که در دانشگاه دولتی در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می‌کنند، هزینه حدوداً بین 300 تا 600 دلار می‌باشد، در حالی که در صورت انتخاب دانشگاه خصوصی، این هزینه ممکن است به حدود 20000 دلار نیز برسد.
در خصوص انواع مدارس در ترکیه، می‌توان تاکید کرد که این مدارس به سه دسته خصوصی، دولتی و بین المللی تقسیم می‌شوند. افرادی که قصد اقامت دائم در ترکیه را دارند، می‌توانند به گزینه‌های مدارس دولتی و خصوصی متوجه شوند. اما افرادی که به عنوان نقطه شروع برای مهاجرت به کشورهای دیگر از ترکیه استفاده می‌کنند، می‌توانند از مدارس بین المللی به عنوان گزینه‌ای بهتر برای آموزش فرزندان خود بهره‌مند شوند. یکی از شرایط اساسی برای تحصیل در مدارس ترکیه این است که یکی از والدین دانش‌آموز می‌بایست مجوز اقامت معتبر داشته باشند و فرزند آنان زیر ۱۸ سال سن باشد. برای ثبت‌نام در مدارس ابتدایی، متقاضیان باید با کارت اقامت به نزدیک‌ترین مدرسه به محل سکونت خود مراجعه کرده و یک نامه از شهرداری با آدرس محل زندگی‌شان دریافت کنند. در نهایت، در صورت تمایل به ثبت‌نام در مدارس خصوصی ترکیه، باید شهریه تعیین‌شده را پرداخت نموده و مراحل ثبت‌نام خود را نهایی کنند.
برای ادامه تحصیل در مدارس ترکیه، الزامی است که دانش‌آموزان خارجی آخرین سوابق تحصیلی و گذرنامه خود را به صورت ترجمه شده ارائه نمایند. دانشجویانی که در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا حضور دارند، پس از گذراندن سال اول تحصیلی می‌توانند حین تحصیل به کار در این کشور مشغول شوند. همچنین، در صورت داشتن اقامت در ترکیه، امکان بهره‌مندی از شرایط تحصیل رایگان نیز وجود دارد و افراد می‌توانند از این فرصت بهره‌مند شوند.کشور ترکیه سالانه میزبان تعداد زیادی از دانشجویان بین المللی است که تصمیم به تحصیل در این کشور گرفته‌اند. این افراد قابلیت تحصیل در رشته‌ها و مقاطع مختلف دانشگاهی و مدارس ترکیه را دارند. یکی از امتیازات ارائه شده توسط کشور ترکیه، اختصاص بورسیه‌های تحصیلی به افرادی است که شرایط تحصیل رایگان در این کشور را دارند. این بورسیه‌ها می‌توانند تمام یا بخشی از هزینه‌های تحصیل در ترکیه در سال 2024 را برای دانشجو تامین کنند.
تحصیل در ترکیه در سال 2024 شامل 4 سال تحصیل در مقطع ابتدایی، 4 سال در مرحله راهنمایی و 4 سال دبیرستان می‌باشد. تمام مهاجرانی که قصد ورود به این کشور را به منظور تحصیل دارند، می‌بایست این مراحل تحصیلی را طی کنند. پس از گذراندن 12 سال در مدرسه و کالج، وارد دانشگاه می‌شوند و در مرحله کارشناسی به تحصیل پرداخت می‌کنند. دوره کارشناسی در ترکیه به مدت 4 سال، کارشناسی ارشد به مدت 2 سال و دکترا حداکثر 4 سال طول می‌کشد. در دوره دکترا، دانشجویان مجدداً دوره‌ها و آزمون‌هایی را طی می‌کنند تا صلاحیت دفاع از تز دکتری خود را کسب کنند.در نظام آموزشی کشور ترکیه، همانند ایران، سال تحصیلی با فصل پاییز شروع می‌شود و دروس به صورت ترمی در فصل‌های تابستان، پاییز و بهار ارائه می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مشترک، نیاز به داشتن مدرک دیپلم برای ورود به دانشگاه‌های ترکیه است. از مزایای دیگر می‌توان به بیمه خدمات درمانی رایگان و تخفیف 50 درصدی برای هزینه‌های حمل و نقل و استفاده از کارت استانبول ترکیه اشاره کرد که به دانشجویان بین‌المللی این کشور ارائه می‌شود.
نکته :زبان رسمی کشور ترکیه ، ترکی استانبولی است، اما در حوزه آموزش در دانشگاه‌ها و مدارس این کشور، زبان تدریس ممکن است بسته به نوع مؤسسه و رشته تحصیلی تغییر کند. در نظام آموزشی کشور ترکیه، زبان‌های اصلی شامل ترکی، آلمانی، فرانسوی و انگلیسی می‌باشند. با این وجود، با هدف تسهیل در ارتباطات بین‌المللی و ایجاد محیط یادگیری مناسب برای دانشجویان غیرترک زبان، دوره‌های آموزش زبان ترکی به صورت رایگان ارائه می‌شود. این اقدام به منظور افزایش تعاملات فرهنگی و اجتماعی در جامعه دانشگاهی و بهتر فهمیدن دانشجویان از محتوای درسی و فرهنگ ترکیه می‌باشد.
گواهی تمکن مالی یکی از ضوابط اساسی برای مهاجرت تحصیلی به ترکیه به شمار می‌رود. این گواهی، نشان‌دهنده توانایی دانشجو در تأمین هزینه‌های زندگی در کشور مقصد می‌باشد. این گواهی باید به سفارت یا سازمان مربوطه ارائه شود و تضمین کند که دانشجو قادر به پوشش هزینه‌های زندگی خود در آینده خواهد بود. میزان توانمندی مالی معمولاً بر اساس دانشگاه، مدرسه و رشته تحصیلی افراد متغیر است.
این اقدام به منظور اطمینان از پشتیبانی مالی دانشجو در دوره تحصیلی او صورت می‌گیرد. اطلاعات و اظهارنامه‌های مرتبط با توانمندی مالی به سفارت یا سازمان‌های مربوطه ارائه می‌شوند تا از توانمندی مالی دانشجو در ترکیه اطمینان حاصل شود.
برخی از دانشجویان ترجیح می‌دهند محل اقامت خود را در فاصله کمتر از یک ساعت از دانشگاه داشته باشند. برای این گروه از دانشجویان، گزینه‌های بهتر اقامت در خانه یا آپارتمان هستند. این دسته از دانشجویان ارجحیت می‌دهند که در محیط آرام و خصوصی خود زندگی کنند. برعکس، برخی دیگر از دانشجویان، دغدغه‌هایی همچون رفت و آمد به دانشگاه، بیدار شدن در ساعات زودهنگام، مدیریت قبوض و ارتباط با صاحبان خانه را دشوار می‌پندارند. بنابراین، برای این گروه از دانشجویان، انتخاب خوابگاه دانشجویی به عنوان محل اقامت مناسب‌تر به نظر می‌رسد.در تمامی خوابگاه‌های دانشجویی در ترکیه، اتاق‌ها بر اساس تفکیک جنسیت مرتب می‌شوند و تعداد دانشجویان در هر اتاق متغیر است. هزینه اقامت در این اتاق‌ها به اندازه تعداد ساکنین متغیر است، به این ترتیب که با افزایش یا کاهش تعداد ساکنین، هزینه نیز تغییر می‌کند. یکی از مزایای خوابگاه‌ها این است که تمام امکانات مورد نیاز دانشجوها در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.خوابگاه‌های ترکیه از اینترنت برخوردار بوده و گاهی حتی دارای کافی‌شاپ ویژه با سلف غذایی است تا دانشجویان بتوانند وعده‌های خود را در آنجا مصرف کنند. امکانات مشترکی همچون اتاق تلویزیون، اتاق مطالعه، و آشپزخانه نیز از دیگر امکانات خوابگاه‌ها محسوب می‌شود.
نکته : تحصیل در ترکیه در سال 2024 رایگان نمی‌باشد و برای دانشجویان بین‌المللی نیازمند پرداخت شهریه است. با این حال، تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ترکیه به نسبت به موسسات مشابه در اروپا یا ایالات متحده بسیار مقرون به صرفه‌تر است. به عنوان مثال، شهریه دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های دولتی برای مقطع کارشناسی بین 250 تا 1800 دلار در سال متغیر است. شهریه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد نیز بین 300 تا 900 دلار سالانه و در مقطع دکتری بین 500 تا 800 دلار سالانه قرار دارد.
دانشگاه‌های خصوصی نسبت به دانشگاه‌های دولتی مبلغ بیشتری به عنوان شهریه از دانشجویان دریافت می‌کنند، و هزینه سالانه برای این دانشگاه‌ها در سال 2024 به شرح زیر است:
• میانگین هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی به زبان انگلیسی: 1500 الی 4500 دلار سالانه
• میانگین هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی به زبان ترکی: 1000 الی 2000 دلار سالانه
• میانگین هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی: 2000 الی 3000 دلار سالانه
• میانگین هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد به زبان ترکی: 1500 الی 2000 دلار سالانه
کلیه مقاطع تحصیلی در ترکیه هم با زبان ترکی و هم با زبان انگلیسی قابل ارائه هستند.آنهایی که قصد تحصیل در ترکیه را دارند، باید در نظر داشته باشند که برخی رشته‌های گرانتر مانند پزشکی یا مهندسی ممکن است هزینه‌های بیشتری داشته باشند. دانشجویان بین‌المللی که در دوره کارشناسی تحصیل می‌کنند، پس از گذراندن سال اول می‌توانند درخواست مجوز کار کنند. این مجوز به آن‌ها اجازه کار به صورت نیمه وقت را با حداکثر 30 تا 35 ساعت در هفته می‌دهد و دستمزد کار نیمه وقت معمولاً با میزان 50 لیر در ساعت تعیین می‌شود.
